LỜI BÌNH PHIM KHÁNH THÀNH TỪ ĐƯỜNG HỌ TẠ ĐÌNH
Cách trung tâm UBND xã Lê Ninh chừng 2 km, đi dọc theo đường 389 về phía đông bắc, chúng ta đến làng Vĩnh Lâm, làng vừa được UBND huyện Kinh Môn công nhận là làng văn hóa năm 2012. Vĩnh Lâm là một làng cổ được hình thành khá sớm bên sườn bắc dẫy An Phụ hùng vĩ, là một trong 5 làng hợp thành xã Lê Ninh ngày nay. Theo các cụ cao niên trong làng và các tài liệu thư tịch cổ được truyền lại, Vĩnh Lâm xưa thuộc tổng Kinh Môn, phủ Hiệp Sơn, tỉnh Hải Dương. Từ năm 1945 trở về trước, Vĩnh Lâm chỉ có 40 hộ và trên 100 nhân khẩu. Sau cách mạng tháng 8 năm 1945, dân số tăng lên, nghề nghiệp chính là sản xuất nông nghiệp. Theo lịch sử để lại, Vĩnh Lâm trước đây là vùng rừng núi âm u hiểm trở. đến thế kỷ 17 có 3 cụ họ Đỗ, họ Tạ và họ Nguyễn đến khai hoang lập ấp. Tiếp sau đó các dòng họ như Lê, Vũ, Trần, Ngô, Tô, Phạm cùng đến định cư, mở mang thành làng xóm. Có lẽ cũng vì trước đây làng được hình thành bên sườn núi hiểm trở, rừng rú rậm rạp nên các cụ đã lấy tên làng là Vĩnh Lâm có nghĩa là nơi rừng sâu. Với địa thế hiểm trở, nên Vĩnh Lâm xưa được được các chiến sĩ cách mạng chọn làm nơi ẩn náu để xây dựng lực lượng hoạt động. Người Vĩnh Lâm gan dạ, anh dũng trong chiến đấu, năng động, sáng tạo trong xây dựng quê hương. Từ xa xưa, người dân Vĩnh Lâm còn truyền lại bài thơ cổ nói về cảnh đẹp và truyền thống quê hương:
Vĩnh Lâm có đất anh hùng
Ai đi qua đấy phải trông cho tường
Trên thượng thuỷ, dưới hạ sơn
Chênh chênh bốn mặt lại vuông địa đồ
Đầu làng có con voi sô
Dưới khe trúc mọc sau chùa có thông
Lại thêm đèo vắt Hàm rồng
Cá kia quật khúc vẫy vùng bể khơi
Rắn kia thò cổ ăn xôi
Hình nhân cưỡi ngựa đi chơi u rùa
Vĩnh Lâm hôm nay đang trên đường đổi mới
Mảnh đất, con người đang rạng rỡ những sắc hoa
Bóng cờ bay xen lẫn tiếng loa
Nhà cao tầng đang mọc lên san sát
Dòng nước sạch đến từng nhà trong mát
đường bê tông khắp ngõ xóm gần xa
mọi người, mọi nhà, mọi dòng họ trong làng đều đang chung sức chung lòng xây dựng quê hương. Xây cái mới nhưng người dân Vĩnh Lâm không bao giờ quên đi những nét văn hóa truyền thống ngàn đời của dân tộc, của quê hương. Cũng như bao làng quê việt khác.
Nghiêng nghiêng câu ca dao,
Rêu phong ngôi chùa cổ.
Âm vang tiếng chuông chiều,
Ngàn đời nền tự chủ.
Đây là ngôi chùa cổ của làng được nhân dân trong làng trùng tu, tôn tạo lại năm 2008. Ngôi chùa như một chứng tích lịch sử quan trọng đánh dấu từng bước hình thành và phát triển của làng quê giầu truyền thống cách mạnh và bề dầy văn hóa này.
Cùng với lịch sử hình thành và phát triển của làng Vĩnh Lâm, dòng họ Tạ Đình – một trong 3 dòng họ được ghi nhận trong nhiều tư liệu là dòng họ Tiên công lập ấp cũng ngày càng phát triển, trưởng thành và có nhiều đóng góp xây dựng quê hương.
Theo gia phả của dòng họ. Cách đây khoảng trên 200 năm, khi mảnh đât Vĩnh Lâm còn hoang vu vắng vẻ, Cụ thượng tổ của dòng họ Tạ Đình thôn Vĩnh Lâm ngày nay là cụ Tạ Đình Kiên cùng con trai là cụ Tạ Đình Vượng trên đường đi tìm kế sinh nhai đã chọn nơi đây làm địa bàn khai cơ, lập nghiệp, cùng với các cụ thượng tổ của các dòng họ Đỗ, Nguyễn lập lên làng Vĩnh Lâm. Từ thủa ban đầu chỉ có 2 cha con, đến nay, Họ Tạ Đình làng Vĩnh Lâm đã có đến 10 đời nối dõi tổ tông với tổng số 58 hộ chia thành 2 ngãnh, một chi. Chưa kể đến trên 50 người là nữ đi xây dựng gia đình trên khắp mọi miền đất nước. Các thế hệ con cháu họ Tạ Đình luôn gương mẫu chấp hành mọi chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Trong kháng chiến Họ Tạ đình đã tiễn đưa hàng chục lượt con em ra trận tham gia tại khắp các chiến trường để bảo vệ sự bình yên cho Tổ Quốc. Trong số đó đã có 4 người anh dũng hy sinh, 5 người mang thương tật vì bom đạn kẻ thù được Đảng và Nhà nước ghi nhận công lao. Ngày nay, đất nước thái bình, các thế hệ dòng họ Tạ Đình vẫn đang chung sức chung lòng xây dựng quê hương, hàng chục người đang công tác trong quân đội, doanh nghiệp hoặc các cơ quan nhà nước các cấp. Năm 2004, họ Tạ Đình cũng là một trong số những dòng họ thành lập quỹ khuyến học sớm nhất trong làng. đến nay đã có 8 cháu đỗ cao đẳng, đại học; 12 cháu đỗ trung cấp.
Như một nhà thơ đã từng viết:
cây có gốc mới tươi cành xanh lá
Nước có nguồn mới bể cả, sông sâu
Con người nguồn gốc ở đâu
Có tổ tiên trước, tiếp sau có mình.
Hay nhiều câu triết lý, câu đối mà người xưa truyền lại như:
Sách Lễ Ký có câu nói rằng: Vật bản hồ thiên , Nhân bản hồ tổ ( 物 本 乎 天, 人 本 乎 祖) nghĩa là: Toàn thể vạn vật nương nhờ căn bản nơi Trời là Đấng tạo Thiên lập Địa, cùng toàn thể nhân loại nương nhờ căn bản nơi Tổ tiên là bậc khai sáng. Triết lý cũng cho rằng nguồn cội của con người gồm hai phần, phần hữu hình, gần gũi nhất là cha mẹ, ông bà đã sinh ra hình hài xác thịt; phần vô vi không thấy được, phải suy luận mới nhận biết, đó là Đức Thượng Đế đã ban cho một Chân linh để con người có sự sống, sự hiểu biết và sự khôn ngoan.
Người dân Việt Nam
Con người có tổ có tông,
Như cây có cội, như sông có nguồn.
Khi nhớ đến công ơn sinh thành dưỡng dục rộng lớn như trời biển của cha mẹ ông bà, phải chăm lo phụng dưỡng khi cha mẹ còn tại thế, và lễ bái để hồi hướng công đức đến người đã quá vãng.
Do vậy, thờ cỳng Tổ tiên là nhằm thể hiện lòng tưởng cây cội nước nguồn, nhớ đến ân sâu nghĩa nặng, tức là tỏ lòng biết ơn và thương kính đối với những Chân linh người thân đó đào tạo nên cơ thể hữu vi cho con cháu ngày nay.
Sự thờ Kính Tổ tiên Ông bà cũng là một cách để duy trì nền luân lý đạo đức, tế lễ để con cháu có dịp qui tụ về hầu nhắc nhở cho nhau sự tưởng nhớ nguồn cội, công đức của Tổ tiên, ông bà.
“Mộc xuất thiên chi do nhất bản – Giang phân vạn phái tổng đồng lưu:” hoặc dị thể "Mộc xuất thiên chi do hữu bản - Giang phân vạn phái tổng tòng lưu" nghĩa là : cây sinh nghìn cành từ một gốc – Sông chia vạn nhánh cùng chung một dòng. Lại nhớ câu xưa ẩm thủy tư nguyên – uống nước nhớ nguồn. Cũng nhờ ơn đức của Tổ tông mà ngày nay Họ Tạ Đình ngày càng lớn mạnh, con cháu trưởng thành. chính vì vậy mà dòng họ đã quyết tâm xây dựng từ đường để lớp lớp thế hệ con cháu phụng thờ tiên tổ. Được sự đồng thuận của cả dòng tộc nhất trí xây dựng từ đường. gia đình ông Tạ Đình Lộc đã hiến tặng dòng họ 180 m2 đất để dòng họ xây dựng. Khởi công vào ngày 16/1/2012. với sự nhiệt tình của toàn thể dòng họ, từ các cụ tuổi cao đến các cháu nhỏ đều phấn khởi, tham gia góp công, góp sức, công đức tiền của, vật chất để công trình sớm hoàn thành, thỏa mãn tâm nguyện. Và hôm nay đây, sau hơn tám tháng thi công với cả tấm lòng nhiệt huyết và trí tuệ. Các thế hệ dòng họ Tạ đình cùng về đây để dự lễ khánh thành ngôi từ đường của dòng họ. Tới dự chung vui chúc mừng còn có các đ/c lãnh đạo đại diện đảng ủy, UBND xã, đại diện chi ủy chi bộ và cơ sở thôn Vĩnh Lâm cùng đại diện các dòng họ trong làng cũng có mặt đông đủ càng làm cho buổi lễ thêm phần long trọng. Thật là:
Hôm nay về với cội nguồn
Khánh thành nhà thờ tổ cháu con vui mừng
Niềm vui mơ ước bao ngày
Có nhà thờ tổ có ngày vinh hoa
Vui mừng đến với mọi nhà
Con chim có tổ con người có tông
Xứng danh con lạc cháu hồng
đền ơn đáp nghĩa tổ tông muôn đời.
Sau khi ôn lại truyền thống lịch sử của dòng họ. Ông Tạ Đình Bảo trưởng tộc đã long trọng thay mặt các thế hệ trong họ cắt băng khánh thành từ đường họ Tạ Đình, tiếp đó các thế hệ cùng dự lễ dâng hương tổ tiên.
Nhớ ơn tiên tổ muôn đời
Noi gương tiền bối sáng ngời thiên thu
Hậu duệ tích đức nguyện tu
Cho dòng giống nở muôn hoa quế hòe
Tổ Tiên đức độ bao la
phù trì con cháu gần xa thọ trường
Tri ân thắp 1 nén nhang
Khấu đầu kính cẩn nghiêng mình bái vong
Trước từ đường tôn kính uy linh
Cầu cho dòng họ quang vinh đời đời
Kết thúc buổi lễ, trong khí thế từng bừng và niềm vui bất tận, mọi người lại cùng ngồi bên mâm cơm đẻ hàn huyên tâm sự và cùng nâng chén rượu nồng chúc phúc cho nhau;
Nâng chén rượu thơm chúc cho nhau
đời đẹp cùng xuân thắm sắc mầu
Đá vàng còn đó xin gìn giữ
Truyền thống tổ tiên mãi bền lâu!
Vũ Minh Thành
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét